Bí quyết giữ chân nhân viên SME: Học từ “kỹ năng giữ khách” của hàng quán lâu năm

Trong bối cảnh thị trường lao động đầy cạnh tranh hiện nay, đặc biệt với các Doanh nghiệp Vừa và Nhỏ (SME) Việt Nam, việc giữ chân nhân tài không chỉ là một thách thức mà còn là yếu tố sống còn cho sự phát triển bền vững. Tỷ lệ nghỉ việc cao không chỉ gây tốn kém chi phí tuyển dụng, đào tạo mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến văn hóa và hiệu suất làm việc của toàn bộ tổ chức. Nhưng liệu có một bí quyết nào đó mà chúng ta có thể học hỏi từ những điều tưởng chừng như không liên quan?

Như chúng ta đã biết qua góc nhìn “Nhân sự học từ Chợ Đồng Xuân”, những người buôn bán lão làng luôn có “kỹ năng giữ khách” thần sầu. Tương tự, các hàng quán ăn uống lâu đời, dù không quảng cáo rầm rộ, vẫn tấp nập khách ra vào mỗi ngày – không chỉ vì món ăn ngon, mà còn bởi cái “tình”, cái “duyên” mà chủ quán và nhân viên tạo ra. Đây chính là “kỹ năng giữ khách” độc đáo mà chúng ta có thể ứng dụng vào việc giữ chân nhân viên cho SME của mình. Nhân viên, về bản chất, cũng chính là những “khách hàng nội bộ” cần được quan tâm, thấu hiểu và gắn kết.

Bí quyết ‘giữ khách’ ở quán ăn xưa và nay: Vẫn vẹn nguyên giá trị

Dạo quanh bất kỳ khu phố ẩm thực nào của Việt Nam, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy những quán ăn tồn tại hàng chục, thậm chí hàng trăm năm. Điều gì đã giúp họ giữ chân được lượng khách hàng trung thành qua nhiều thế hệ?

Phân tích “kỹ năng giữ khách” của hàng quán

• Chất lượng cốt lõi và ổn định: Món ăn phải ngon, chuẩn vị qua năm tháng. Đây là “sản phẩm” mà khách hàng tìm kiếm đầu tiên.
• Trải nghiệm thân thuộc và cá nhân hóa: Chủ quán và nhân viên nhớ mặt khách quen, nhớ món yêu thích, cách ăn uống riêng của từng người. Họ hỏi han, trò chuyện, tạo cảm giác như về nhà.
• Sự tử tế và uy tín: Từ cách đối đãi, thái độ phục vụ cho đến việc giữ lời hứa (ví dụ: giờ mở cửa, giá cả). Khách hàng tin tưởng và cảm thấy được tôn trọng.
• Giá trị cộng thêm: Có thể không phải là thứ vật chất, mà là không khí, câu chuyện, sự chân thành mà quán mang lại.

Liên hệ đến “giữ chân nhân viên”

Nếu nhìn nhận nhân viên như những “khách hàng”, thì những yếu tố trên hoàn toàn có thể áp dụng:

• “Chất lượng cốt lõi” chính là môi trường làm việc, chế độ đãi ngộ, cơ hội phát triển.
• “Trải nghiệm thân thuộc” là sự quan tâm, lắng nghe, hiểu rõ từng cá nhân.
• “Sự tử tế và uy tín” là văn hóa doanh nghiệp, lời hứa của lãnh đạo và cách quản lý công bằng.
• “Giá trị cộng thêm” là niềm tự hào, sự thuộc về, mục đích công việc.

Ứng dụng 5 “Kỹ năng giữ khách” vào chiến lược giữ chân nhân viên SME

Đừng nghĩ rằng chỉ những tập đoàn lớn mới có thể đầu tư vào việc giữ chân nhân viên. Với tư duy của những “ông/bà chủ quán” lão làng, các SME hoàn toàn có thể tạo ra sự gắn kết bền chặt.

1. “Món ăn” chất lượng: Xây dựng môi trường làm việc hấp dẫn

• Chế độ đãi ngộ xứng đáng: Đảm bảo mức lương, thưởng, phúc lợi cạnh tranh, phù hợp với thị trường và năng lực nhân viên. Giống như quán ăn giữ vị ngon truyền thống, SME phải giữ “vị” công việc luôn hấp dẫn.
• Cơ hội phát triển rõ ràng: Cung cấp các chương trình đào tạo, lộ trình thăng tiến minh bạch. Nhân viên cần thấy tương lai của mình tại doanh nghiệp.
• Môi trường làm việc chuyên nghiệp, tích cực: Đảm bảo cơ sở vật chất, công cụ làm việc đầy đủ, và một bầu không khí làm việc cởi mở, khuyến khích sáng tạo.

2. “Phục vụ tận tình”: Quan tâm và lắng nghe nhân viên

• Hiểu rõ từng cá nhân: Chủ quán nhớ món ăn khách quen thích, CEO/quản lý cần nhớ nguyện vọng, điểm mạnh, điểm yếu của từng nhân viên. Thường xuyên trò chuyện, hỏi han về công việc và cuộc sống.
• Hỗ trợ kịp thời: Khi nhân viên gặp khó khăn trong công việc hay cuộc sống, sự hỗ trợ từ doanh nghiệp sẽ là sợi dây gắn kết vô cùng mạnh mẽ.
• Ghi nhận và khen thưởng: Dù là lời khen chân thành hay những phần thưởng cụ thể, việc ghi nhận những đóng góp của nhân viên sẽ khiến họ cảm thấy được trân trọng và có động lực.

3. “Không gian quen thuộc”: Xây dựng văn hóa doanh nghiệp gắn kết

• Văn hóa mở, tin cậy: Khuyến khích sự trao đổi thẳng thắn, xây dựng niềm tin giữa cấp trên và cấp dưới, giữa các đồng nghiệp.
• Hoạt động gắn kết: Tổ chức các buổi team-building, liên hoan, hoạt động ngoại khóa để nhân viên có cơ hội giao lưu, hiểu nhau hơn, tạo cảm giác “thuộc về” một gia đình.
• Bản sắc riêng: Giống như mỗi quán ăn có một không khí, mùi vị đặc trưng, SME cần xây dựng một văn hóa doanh nghiệp độc đáo, phản ánh giá trị và tầm nhìn của công ty.

4. “Thực đơn đa dạng” (vẫn giữ món chủ lực): Cơ hội phát triển và lộ trình sự nghiệp

• Đa dạng hóa trải nghiệm công việc: Không chỉ giữ nhân viên ở một vị trí cố định, mà hãy cho họ cơ hội học hỏi các kỹ năng mới, luân chuyển qua các phòng ban hoặc tham gia vào các dự án khác nhau.
• Lộ trình phát triển minh bạch: Giống như một quán ăn có thể thêm món mới nhưng vẫn giữ món tủ, SME cần có lộ trình phát triển rõ ràng cho nhân viên, nhưng vẫn giữ các giá trị cốt lõi và mục tiêu của công ty.
• Khuyến khích sáng tạo: Tạo điều kiện để nhân viên thử nghiệm những ý tưởng mới, đóng góp vào sự đổi mới của doanh nghiệp.

5. “Giá trị vượt trội”: Xây dựng thương hiệu nhà tuyển dụng uy tín

• Uy tín trên thị trường: Một quán ăn lâu đời thường gắn liền với sự uy tín, chất lượng. Tương tự, SME cần xây dựng danh tiếng tốt không chỉ với khách hàng mà còn với thị trường lao động.
• Tạo niềm tự hào: Khi nhân viên tự hào về nơi họ làm việc, họ sẽ ít có xu hướng rời đi. Điều này đến từ việc công ty có sản phẩm/dịch vụ chất lượng, có trách nhiệm xã hội, và đối xử tốt với nhân viên.
• Truyền thông nội bộ và bên ngoài: Chia sẻ về các thành tựu, giá trị cốt lõi, sứ mệnh của doanh nghiệp để củng cố niềm tin và sự gắn bó.

Những sai lầm cần tránh khi áp dụng “kỹ năng giữ khách” vào nhân sự

Việc học hỏi từ các hàng quán lâu năm là rất hữu ích, nhưng cần tránh một số sai lầm để đảm bảo hiệu quả:

• Chỉ tập trung vào yếu tố vật chất: Lương thưởng cao là quan trọng, nhưng không đủ để giữ chân nhân tài nếu thiếu đi sự quan tâm, công nhận và một môi trường làm việc lành mạnh. Đây là lỗi phổ biến khi quên đi “cái tình” mà quán ăn mang lại.
• Thiếu sự nhất quán: Một ngày đối xử tốt, một ngày thờ ơ sẽ khiến nhân viên cảm thấy không được tôn trọng và thiếu tin tưởng. Sự nhất quán trong chính sách và hành động là chìa khóa.
• Không lắng nghe phản hồi: Khách hàng không hài lòng sẽ không quay lại. Nhân viên không được lắng nghe sẽ tìm kiếm nơi khác để thể hiện bản thân. SME cần có kênh thu thập phản hồi và hành động dựa trên đó.
• Đồng nhất “giữ chân” với “kiểm soát chặt chẽ”: “Giữ chân” không có nghĩa là giám sát quá mức hay hạn chế tự do. Nó là tạo ra một môi trường mà nhân viên muốn gắn bó, chứ không phải bị ép buộc.

Giữ chân nhân viên không phải là một chiến lược phức tạp hay tốn kém, đặc biệt đối với SME. Nó đòi hỏi sự chân thành, quan tâm và thấu hiểu, giống như cách các chủ quán ăn lâu năm đã làm để giữ chân khách hàng của mình. Bằng cách áp dụng “kỹ năng giữ khách” vào chiến lược nhân sự, các CEO, Founder và quản lý của SME hoàn toàn có thể xây dựng một đội ngũ vững mạnh, gắn kết và sẵn sàng cùng doanh nghiệp chinh phục những mục tiêu lớn hơn. Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất, từ việc lắng nghe và quan tâm đến từng thành viên trong tổ chức của bạn ngay hôm nay.